Việt-Mỹ chính thức thông qua thỏa thuận hợp tác hạt nhân

Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ đã thông qua thỏa thuận hợp tác hạt nhân dân sự với Việt Nam vào ngày 22/7.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry ký tắt Hiệp định Cung cấp hạt nhân dân sự tại Brunei tháng 10/2013.

Như vậy, kết quả này được đưa ra chỉ sau hơn 2 tháng kể từ ngày 8/5, khi Tổng thống Obama đã đệ trình Quốc hội bản đánh giá về thỏa thuận hợp tác giữa chính phủ Mỹ và chính phủ Việt Nam về việc sử dụng năng lượng hạt nhân cho mục đích hòa bình, hay còn gọi là Hiệp định 123.

Với việc Quốc hội thông qua và có hiệu lực, Hiệp định 123 sẽ tạo khuôn khổ pháp lý để các công ty của Mỹ tham gia hợp tác hạt nhân dân sự với Việt Nam theo các điều khoản không phổ biến vũ khí hạt nhân đã được hai bên nhất trí.

Theo TS Nguyễn Nhị Điền, Viện trưởng Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, Phó Viện trưởng Viện năng lượng nguyên tử Việt Nam, Quốc hội Mỹ phê chuẩn thỏa thuận hợp tác hạt nhân với Việt Nam, các hoạt động hợp tác được triển khai cũng là cơ hội để Việt Nam tiếp cận công nghệ nguồn và sau này là nhiên liệu hạt nhân.

Tuy nhiên, về phía Mỹ, các nhà hoạt động chống phổ biến vũ khí hạt nhân và một số nghị sỹ Mỹ quan ngại về việc thỏa thuận trên không cấm Việt Nam tự làm giàu urani hoặc tái chế plutoni, những năng lực có thể được sử dụng để phát triển vũ khí hạt nhân.

Chính vì vậy Việt Nam đã ký một bản ghi nhớ không ràng buộc về pháp lý với Mỹ rằng Hà Nội không có ý định tìm kiếm năng lực đó.

Theo đánh giá của Bộ Thương mại Mỹ, thỏa thuận mà chính quyền Tổng thống Barack Obama đã ký với Việt Nam sẽ mở cửa thị trường Việt Nam cho các công ty của Mỹ, mang lại cho lĩnh vực xuất khẩu hạt nhân của Mỹ từ 10-20 tỷ USD, đồng thời tạo ra hơn 50.000 việc làm mới cho người lao động Mỹ với mức lương cao.

Hiện Việt Nam có kế hoạch đến năm 2030 sẽ sản xuất 10.000 megawatts điện hạt nhân và các lò phát điện hạt nhân đầu tiên dự kiến sẽ đi vào hoạt động trong thập kỷ tới. Chính vì thế Việt Nam đang là thị trường tiềm năng để các nước có công nghệ hạt nhân không chỉ chuyển giao công nghệ mà còn tạo công ăn việc làm từ đó.

Trao đổi với Đất Việt, TS Trần Đại Phúc, chuyên gia tư vấn Dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân (ĐHN) tại Ninh Thuận cho rằng đây cũng là cơ hội để Việt Nam có thể học hỏi thêm kinh nghiệm từ một quốc gia được xem là có công nghệ hạt nhân tiên tiến.

Theo TS Phúc, Việt Nam và Mỹ ký kết Hiệp định hợp tác về sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình còn có ý nghĩa quan trọng để Việt Nam có thể thu được các kinh nghiệm của các cơ quan và tổ chức ở Mỹ như DOE, USNRC về mặt pháp quy.

"Tuy nhiên để việc hợp tác có lợi cho cả hai bên thì Việt Nam cần đẩy mạnh việc đào tạo nhân lực để có thể tiếp cận và học hỏi từ những công việc nhỏ nhất liên quan đến việc triển khai xây dựng nhà máy cũng như tiếp quản công nghệ", TS Trần Đại Phúc nói.

Theo Báo Đất Việt