Sửa đổi Luật Chuyển giao công nghệ: Cuộc sửa đổi toàn diện

Luật Chuyển giao công nghệ tiếp tục được chỉnh sửa, bổ sung ở cả sáu nhóm chính sách lớn, nhằm đáp ứng bối cảnh kinh tế số, kinh tế xanh, đổi mới sáng tạo và thúc đẩy chuyển giao công nghệ nội sinh.

Luật Chuyển giao công nghệ được ban hành lần đầu năm 2006, thiết lập nên các nền tảng cơ sở cho việc quản lý, thúc đẩy và kiểm soát hoạt động chuyển giao công nghệ trong nước và quốc tế nhằm mục đích phát triển kinh tế - xã hội.

Luật đã được sửa đổi vào năm 2017 để phù hợp hơn với bối cảnh hội nhập quốc tế, trong đó điều chỉnh nhiều quy định về thủ tục, ưu đãi, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, thúc đẩy hoạt động chuyển giao công nghệ từ nước ngoài vào Việt Nam và ngược lại.

Điểm nổi bật của Luật 2017 là đưa ra các quy định thẩm định công nghệ dự án đầu tư để ngăn chặn công nghệ, thiết bị lạc hậu chuyển giao vào Việt Nam; có các quy định riêng về chuyển giao công nghệ trong nông nghiệp để thích hợp với người nông dân; đưa ra các chính sách ưu tiên chuyển giao nhằm mục đích tạo ra các sản phẩm quốc gia, sản phẩm trọng điểm, sản phẩm chủ lực từ kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trong nước; mở rộng cơ chế hỗ trợ tài chính cho hoạt động chuyển giao công nghệ.

Trong lần sửa đổi năm nay, Luật Chuyển giao công nghệ có xu hướng tập trung vào việc “thể chế hóa đổi mới sáng tạo, bảo vệ tài sản vô hình” - như nhiệm vụ của Bộ Chính trị đã nêu trong Nghị quyết số 68-NQ/TW. Đồng thời, những sửa đổi cũng tương thích với các luật liên quan đã và sẽ ban hành trong năm nay - như Luật KH, CN và ĐMST; Luật Công nghiệp Công nghệ số, Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Công nghệ cao, Luật Trí tuệ nhân tạo v.v - nhằm thúc đẩy việc nâng cao năng lực hấp thụ công nghệ nội sinh cho Việt Nam.

Tại cuộc họp báo hôm 26/9, ông Chu Thúc Đạt, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo cho biết, dự thảo luật sửa đổi lần này tập trung vào sáu nhóm chính sách, trong đó có một số quy định mới như sau:

Chính sách 1: Xác định phạm vi công nghệ: Bổ sung các công nghệ chiến lược, công nghệ xanh để bao quát công nghệ mới theo xu thế trên thế giới và yêu cầu thực tiễn.

Chính sách 2: Hỗ trợ, thúc đẩy chuyển giao công nghệ nội sinh: Quy định về quyền sở hữu và quyền sử dụng công nghệ; cho phép góp vốn bằng công nghệ vào dự án đầu tư; đồng thời sửa đổi, bổ sung danh mục công nghệ khuyến khích chuyển giao.

Chính sách 3: Phát triển thị trường KH&CN hoạt động chuyên nghiệp, minh bạch: Bổ sung chính sách cho các tổ chức trung gian như sàn giao dịch công nghệ, trung tâm đổi mới sáng tạo, ươm tạo, hỗ trợ khởi nghiệp; đồng thời sửa đổi quy định về dịch vụ chuyển giao, thẩm định – định giá công nghệ và nội dung hợp đồng chuyển giao.

Chính sách 4: Tạo động lực tài chính, thể chế, pháp lý cho chuyển giao công nghệ: Đề xuất rà soát, bổ sung chính sách ưu đãi cho cả bên chuyển giao và nhận chuyển giao; khuyến khích doanh nghiệp FDI công bố và thực hiện kế hoạch chuyển giao để được hưởng ưu đãi; đồng thời quy định bắt buộc tổng thầu, nhà thầu nước ngoài trong các gói thầu quốc tế về dự án công nghiệp công nghệ chiến lược phải cam kết chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực cho phía Việt Nam.

Chính sách 5: Tăng cường kiểm soát chuyển giao công nghệ xuyên biên giới: Bổ sung quy định về hoạt động chuyển giao công nghệ từ Việt Nam ra nước ngoài; đồng thời sửa đổi, hoàn thiện các quy định về những hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động chuyển giao. Tất cả là để vừa kiểm soát an ninh công nghệ, vừa thúc đẩy hợp tác quốc tế hiệu quả.

Chính sách 6: Tăng cường năng lực quản lý nhà nước, thực hiện giám sát, thống kê, đo lường hiệu quả chuyển giao công nghệ: Bổ sung, sửa đổi quy định về thẩm định công nghệ trong các dự án đầu tư, kể cả dự án không phải làm thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư; quy định rõ trách nhiệm của cơ quan chủ trì thẩm định trong việc phối hợp giám sát công nghệ tại dự án đầu tư. Đồng thời, tăng cường yêu cầu báo cáo, khai báo thông tin trên Cổng thông tin chuyển giao công nghệ, đẩy mạnh thống kê, đo lường hiệu quả, cùng với việc phân cấp, phân quyền trong quản lý.

Dự thảo Luật Chuyển giao công nghệ (sửa đổi) đã được Bộ KH&CN trình lên Chính phủ và được Chính phủ gửi lên Quốc hội vào ngày 15/9.

Hiện Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đang tiến hành thẩm tra. Theo tiến độ, Dự luật sẽ được đưa ra Quốc hội xem xét và thông qua vào kỳ họp tháng 10/2025.

Tin đăng KH&PT số 1364 (số 40/2025)

Khoahocphattrien