Nghiên cứu tạo giống cà chua ưu thế lai kháng bệnh sương mai năng suất cao, chất lượng tốt

Những năm qua, trong nhiều chương trình, dự án chọn tạo giống rau, các cơ quan thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trường đại học của Việt nam đã đưa ra một số giống cà chua mới vào sản xuất. Giống cà chua phục vụ chế biến PT18 (Viện nghiên cứu rau quả), Giống C95, VT3 (Viện cây lương thực và cây thực phẩm), các giống cà chua lai F1 : FM 20, FM29, lai số 4, lai số 9 (Viện nghiên cứu rau quả), HT21, HT144 (trường đại học nông nghiệp Hà Nội)...

So với các giống cà chua truyền thống (cà chua Ba lan, cà chua Pháp, cà chua Hồng lan...), các giống mới có sự vượt trội về năng suất và chất lượng. Các giống mới được chọn tạo đều áp dụng công nghệ truyền thống và chỉ chú ý đến năng suất, chất lượng quả... và khả năng chống chịu bệnh đồng ruộng. Vì thế, nhóm nghiên cứu của TS. Trần Ngọc Hùng tại Viện Rau quả đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu tạo giống cà chua ưu thế lai kháng bệnh sương mai (Phytophthora infestans) năng suất cao, chất lượng tốt” trong thời gian từ năm 2016 đến năm 2020, với mục tiêu là: Tạo được giống cà chua ưu thế lai F1 kháng bệnh sương mai (Phytophthora infestans) năng suất cao, chất lượng tốt tương đương giống nhập nội đại trà.

Đề tài đã thu được các kết quả như sau:

- Đã tạo được 115 dòng cà chua (F5-F9) với các đặc điểm nông sinh học như: dạng hình sinh trưởng: 40 dòng vô hạn, 15 dòng hữu hạn, 60 dòng bán hữu hạn; khối lượng quả: Quả nhỏ (<20g): 3 dòng, quả trung bình (80-120g): 110 dòng; quả to (~200g): 3 dòng; năng suất: 13 dòng đạt trên 2kg/cây, 51 dòng đạt 1,5-20kg/cây, 51 dòng đạt 1,0-1,4kg/cây; và màu quả chín: 109 dòng quả chín đỏ, 6 dòng quả chín hồng…

- Trong 115 dòng cà chua tạo được có 8 dòng mang gene Ph2, trong đó dòng 17TC9, 17TC10, 17TC12, 17TC13, 17TC14, và 17TC44 đồng hợp tử.

- Xác định được chỉ thị TG328 và Ph3-gsm1/HinII liên kết chặt với gene Ph3 (~1 cM) dùng trong chọn tạo giống cà chua chống chịu bệnh sương mai.

- Quy tụ đồng thời gene Ph2 và Ph3 sẽ nâng cao tính kháng bệnh sương mai so với từng gene riêng rẽ. Hoàn thiện quy trình chọn tạo giống cà chua chống chịu bệnh sương mai bằng chỉ thị phân tử cho gene Ph2 và Ph3.

- Đã lai tạo được 2 giống cà chua F1 chống chịu bệnh sương mai được công bố lưu hành:

+ Giống CVR9 mang đồng thời gen kháng bệnh sương mai (Ph3), xoăn vàng lá (Ty2, Ty1.3), và héo xanh vi khuẩn (Bwr12). Sinh trưởng vô hạn, khối lượng ~100 g, độ Brix ~4,5, đạt năng suất vụ Thu Đông 68 - 70 tấn/ha ở vùng đồng bằng sông Hồng. CVR9 có thể gieo trồng vụ Thu Đông ở đồng bằng sông Hồng và các vùng có điều kiện tương tự.

+ Giống CVR7: mang (Ph3) dị hợp tử , sinh trưởng vô hạn, khối lượng >100 g, độ Brix ~4,5, hàm lượng chất khô đạt >8%, chín đỏ, dạng quả ôvan dài. CVR7 chống chịu tốt với bệnh sương mai (Phytophthora infestans), thích hợp nhất trong vụ đông xuân của đồng bằng sông Hồng (>65 tấn/ha). Ngoài ra, CVR7 biểu hiện tính chống chịu bệnh đốm lá ngoài đồng ruộng tốt.

+ Để đạt năng suất cao, giống CVR7 và CVR9 cần trồng ở mật độ 20,000 đến 25,000 cây/ha, lượng phân bón là N-P205-K20=200:100:200 hoặc 250:150:250 và 25 tấn phân chuồng/ha.

Đề tài đã sử dụng chỉ thị phân tử kết hợp với lai tạo truyền thống tạo được giống cà chua ưu thế lai có năng suất và chất lượng tương đương giống nhập nội nhưng chống chịu bệnh sương mai và một số bệnh hại khác. Thông qua các nghiên cứu trong đề tài đã làm chủ được công nghệ chọn tạo giống cà chua bằng chỉ thị phân tử. Đây là công nghệ tiên tiến đang được ứng dụng ở nhiều công ty giống trên thế giới

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 21125/2021) tại Cục Thông tin, Thống kê.

Vista.gov.vn