Chế tạo thành công hệ thống giám sát khí metan tự động phục vụ an toàn khai thác hầm lò

An toàn trong khai thác hầm lò là nhiệm vụ hàng đầu của ngành khai khoáng. Xác định rõ nhiệm vụ này, mới đây Viện Nghiên cứu điện tử, tin học và tự động hóa (VIELINA) đã thử nghiệm thành công hệ thống giám sát khí metan tự động (SCADA) phục vụ an toàn lao động trong khai thác hầm lò. Đây là sản phẩm đầu tiên được chế tạo trong nước, tiết kiệm được hàng tỷ đồng so với nhập ngoại.

Nhiều ưu điểm vượt trội

Chủ nhiệm đề tài, Ts Nguyễn Thế Truyện cho biết, hiện nay, hầu hết các công ty than thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than và Khoáng sản Việt Nam (TKV) đang sử dụng hệ thống giám sát khí mỏ tập trung nhập từ nước ngoài với chi phí đầu tư rất lớn. Cụ thể như Công ty Than Mạo Khê đang sử dụng hệ thống giám sát khí mỏ tập trung của Ba Lan và Nhật Bản. Hệ thống của Ba Lan được lắp đặt năm 1999 với cấu hình 1 trung tâm điều khiển và khoảng 40 điểm đo có giá khoảng 5 tỷ đồng. Còn hệ thống của Nhật Bản được lắp đặt năm 2003 với cấu hình gồm 1 trung tâm điều khiển, 48 điểm đo khí metan, 4 điểm đo khí CO và 2 điểm đo tốc độ gió cũng có giá lên đến vài tỷ đồng.

Trước thực trạng trên, VIELINA đã đăng ký với Nhà nước thực hiện đề tài sau đó chuyển sang dự án sản xuất thử nghiệm thành công hệ thống SCADA phục vụ an toàn lao động trong khai thác hầm lò. Ưu điểm nổi bật của dự án này là chúng ta làm chủ hoàn toàn từ thiết kế, phần mềm, phần cứng cũng như phần vỏ thiết bị. Nguyên lý vận hành hệ thống thiết bị này rất thuận tiện. Do hệ thống tự nhận biết được cấu hình và có tính mở, có thể lưu giữ được số liệu đo lường nên có thể dễ dàng tra cứu khi cần thiết và có thể đặt ngưỡng báo động cho từng thông số ở mỗi đầu đo một cách dễ dàng tại trung tâm điều khiển hoặc tại từng đầu đo. Bên cạnh đó, với thiết kế gọn nhẹ, thiết bị này có thể chịu được va đập, dễ sử dụng, có thể xách theo người hoặc treo cố định trong hầm lò, dễ mở rộng phạm vi sử dụng. Mặt khác, hiệu quả lớn hơn lại nằm ở chỗ, do làm chủ hoàn toàn về công nghệ chế tạo nên hệ thống luôn được bảo đảm hoạt động 24/24 giờ trong ngày. Đặc biệt giá chỉ khoảng từ 1/3-1/2 so với giá trị hệ thống của Nhật. Ngoài ra, khi có sự cố thì thời gian khắc phục ngắn, chi phí bảo dưỡng, bảo hành thấp. Ngoài khả năng ứng dụng trong khai thác than hầm lò, sản phẩm cũng có thể sử dụng ngay trong khai thác và kinh doanh các sản phẩm khí hóa lỏng dễ cháy nổ.

Sản phẩm được nhiều đơn vị TKV lựa chọn

Ts Nguyễn Thế Truyện cho biết, với nhiều ưu điểm như trên, sau khi sản phẩm ra đời đã được nhiều công ty lựa chọn ứng dụng, đặc biệt là các công ty thuộc TKV.

Cụ thể, năm 2009 sản phẩm được triển khai tại 2 mỏ là Công ty than Khe Chàm và Công ty than Hòn Gai sau đó tiếp tục triển khai đến các đơn vị khác là Công ty than Hạ Long (mỏ Cẩm Thành và mỏ Khe Tam), Trung tâm Cấp cứu mỏ (khu đào tạo), Công ty than Uông Bí (mỏ Tràng Bạch) và 2 hệ thống cho các mỏ thuộc Tổng công ty Đông Bắc (Công ty than Thăng Long và Công ty than 618). Hiện nay, sản phẩm của VIELINA đã được giới thiệu rộng rãi ra thị trường, được người sử dụng ghi nhận và đánh giá cao.

Nguyên Chủ nhiệm Văn phòng các chương trình trọng điểm cấp Nhà nước Đỗ Xuân Cương khẳng định: việc thực hiện thành công dự án đã góp phần đào tạo, xây dựng được đội ngũ cán bộ khoa học cho VIELINA có đủ sức đảm đương những công trình cấp Nhà nước cho các lĩnh vực chuyên dụng, đặc biệt khác như dầu khí, hóa chất… Thiết bị này với tính năng vượt trội so với sản phẩm cùng loại nhập ngoại. Mỗi hệ thống thiết bị như vậy nếu nhập ngoại có giá khoảng 300.000 USD đến 1 triệu USD – tùy theo cấu hình, trong khi hệ thống của VIELINA sẽ giúp tiết kiệm được khoảng 2 tỷ đồng.

Theo Đại Biểu Nhân Dân