Chuyển biến tích cực trong thu ngân sách

Công tác thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đầu năm 2025 đến nay có những chuyển biến tích cực, đặc biệt là thu nội địa, các nguồn thu chính có nhiều khởi sắc.

Thủy điện là lĩnh vực đóng góp đáng kể cho ngân sách tỉnh Đắk Lắk.

Điều này tạo dư địa thuận lợi cho công tác điều hành tài khóa, ngân sách những tháng cuối năm với kỳ vọng hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách.

Nhiều khoản thu tăng

Sở Tài chính cho biết, tổng thu NSNN trong 10 tháng năm 2025 là 13.966 tỷ đồng (bằng 104,2% dự toán Trung ương giao, 85,6% dự toán HĐND tỉnh, tăng 24,9% so với cùng kỳ năm trước), vượt chỉ tiêu dự toán Trung ương và HĐND tỉnh giao.

Về thu nội địa đã thực hiện được 13.820 tỷ đồng (đạt 104,4% dự toán Trung ương giao và 85,6% dự toán HĐND tỉnh, tăng 24,7% so với cùng kỳ năm trước).

Cụ thể, thu thuế, phí trong 10 tháng là 9.748 tỷ đồng (bằng 106,6% dự toán Trung ương giao và hơn 104% dự toán HĐND tỉnh giao); thu tiền sử dụng đất 3.714 tỷ đồng (bằng 98,58% dự toán Trung ương giao và 57,84% dự toán HĐND tỉnh giao).

So với dự toán Trung ương giao, còn 2/18 khoản thu nội địa chưa đạt tiến độ (từ 83,3% trở xuống) là: thuế bảo vệ môi trường (53,5%), thu tiền thuê và bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước (34,5%).

So với dự toán HĐND tỉnh giao, còn 3/18 khoản thu nội địa chưa đạt (từ 83,3% trở xuống) là: thuế bảo vệ môi trường (53,5%), thu tiền sử dụng đất (57,8%), thu tiền thuê và bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước (34,5%).

Theo đánh giá của ngành thuế, một số nguồn thu chính tăng so với lũy kế cùng kỳ năm 2024 như: thu từ khu vực doanh nghiệp (DN) nhà nước tăng 35,7% (tương ứng 323 tỷ đồng), thu từ khu vực DN có vốn đầu tư nước ngoài tăng 41,6% (tăng tương ứng 125 tỷ đồng), thu từ khu vực DN ngoài quốc doanh tăng 17,6% (tăng tương ứng 592 tỷ đồng), thuế thu nhập cá nhân tăng 29,4% (260 tỷ đồng), lệ phí trước bạ tăng 35% (234 tỷ đồng), phí - lệ phí tăng 4,3% (10 tỷ đồng), tiền thuê đất tăng 23,6% (67 tỷ đồng), thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản tăng 69,8% (74 tỷ đồng)…

Dự kiến cả năm, thu ngân sách sẽ đạt 122,4% dự toán Trung ương giao, đạt 119,3% của dự toán HĐND tỉnh giao và bằng 110,7% so với cùng kỳ năm trước.

Cần tăng tính bền vững

Theo đánh giá của cơ quan chức năng, mặc dù thu NSNN có tăng khá, nhưng công tác quản lý thu, khai thác nguồn thu vẫn còn những khó khăn và thiếu bền vững.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng Thuế tỉnh Đắk Lắk cho biết, một số chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế và tiền thuê đất được ban hành trong năm như: Nghị định số 82/2025/NĐ-CP, Nghị định số 87/2025/NĐ-CP, Nghị định số 230/2025/NĐ-CP… nhằm hỗ trợ DN và người dân, tuy có ý nghĩa tích cực đối với phục hồi kinh tế, nuôi dưỡng nguồn thu dài hạn nhưng làm giảm nguồn thu ngân sách ngắn hạn của tỉnh.

Cán bộ thuế hỗ trợ người dân thủ tục về thuế.

Bên cạnh đó, công tác đôn đốc thu nợ, cưỡng chế nợ, thu hồi nợ đọng thuế còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, đặc biệt là đối với các DN ngừng hoạt động, giải thể, không còn tài sản để xử lý; một số khoản nợ kéo dài, khó thu hồi. Cơ cấu nguồn thu ngân sách còn phụ thuộc lớn vào một số lĩnh vực trọng điểm như sản xuất bia, thủy điện, lệ phí trước bạ...

Các lĩnh vực này có đặc thù tăng trưởng không ổn định, chịu tác động của yếu tố thời tiết, khí hậu, thị trường tiêu thụ và giá nguyên, nhiên liệu đầu vào, dẫn đến sự biến động về sản lượng và hiệu quả kinh doanh của DN, qua đó ảnh hưởng đến tiến độ và khả năng tăng trưởng nguồn thu ngân sách của tỉnh.

Nguồn thu ngân sách phụ thuộc lớn vào hoạt động của DN. Toàn tỉnh hiện có khoảng 17.200 DN, nhưng đa phần có quy mô vừa và nhỏ, do đó mức nộp thuế cũng không cao. Cụ thể, chỉ có 112 DN nộp NSNN được 10 tỷ đồng/năm trở lên, 88 DN nộp trên 5 tỷ đồng đến dưới 10 tỷ đồng/năm, 442 DN nộp được từ 1 tỷ đồng đến dưới 5 tỷ đồng, còn lại là trên 12.000 DN nộp dưới 1 tỷ đồng/năm.

Bên cạnh đó, vẫn còn tình trạng nợ đọng liên quan đến tiền thuê đất, nợ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, với số tiền hơn 100 tỷ đồng. Liên quan đến công tác thu tiền sử dụng đất, hiện nay, một số thửa đất đấu giá thành công, được chuyển hồ sơ trúng đấu giá để lập thủ tục chuyển thông tin sang cơ quan thuế xác định nghĩa vụ tài chính và lập thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, những thửa đất này chưa được ban hành thông báo nộp tiền sử dụng đất, ảnh hưởng đến tiến độ thu nộp ngân sách trong năm 2025.

Để triển khai hiệu quả công tác thu NSNN trong thời gian còn lại của năm 2025, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trương Công Thái đề nghị các sở, ngành, địa phương rà soát lại các khoản thu đã đến thời hạn hết miễn, giảm, hoãn... theo chính sách, quy định của pháp luật để tiến hành thông báo thu thuế; đánh giá các khoản thu lớn như năng lượng tái tạo, thủy điện, cấp quyền khai thác mỏ vật liệu xây dựng... để đôn đốc DN chấp hành đúng, đủ, kịp thời các quy định về thu NSNN; đẩy mạnh thu tiền sử dụng đất. Đồng thời bám sát các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh, rà soát các nguồn thu để tham mưu xây dựng kế hoạch dự toán NSNN cho năm 2026 và giai đoạn 2026 - 2030...