Trung Quốc xây dựng siêu máy tính AI ngoài không gian

Trung Quốc đã phóng cụm 12 vệ tinh đầu tiên trong kế hoạch xây dựng một chòm sao siêu máy tính trí tuệ nhân tạo (AI) trong không gian. Mạng lưới vệ tinh này sẽ xử lý dữ liệu trực tiếp ngoài không gian, thay vì phụ thuộc vào các máy tính mặt đất.

Trung Quốc phóng tên lửa Long March vào 20/5 vừa rồi. Ảnh: livescience.com

Trung Quốc đã phóng cụm 12 vệ tinh đầu tiên trong kế hoạch xây dựng một chòm sao siêu máy tính trí tuệ nhân tạo (AI) trong không gian. Đây là bước khởi đầu cho dự án Chòm sao Điện toán Tam thể (Three-Body Computing Constellation) gồm 2.800 vệ tinh, do Công ty ADA Space và Zhejiang Lab dẫn đầu. Mạng lưới vệ tinh này sẽ xử lý dữ liệu trực tiếp ngoài không gian, thay vì phụ thuộc vào các máy tính mặt đất.

Các vệ tinh được phóng lên bằng tên lửa Long March 2D từ Trung tâm Phóng Vệ tinh Jiuquan ngày 14/5. Các vệ tinh sẽ sử dụng chân không lạnh của không gian làm hệ thống làm mát tự nhiên, trong khi đó chúng sẽ xử lý dữ liệu với tổng công suất tính toán là 1.000 peta (1 triệu tỷ) phép tính mỗi giây, theo công bố từ Chính phủ Trung Quốc. Mỗi vệ tinh cũng chứa một mô hình AI 8 tỷ tham số có thể thực hiện 744 tera phép tính mỗi giây. Để so sánh, AI Copilot+ của Microsoft có khả năng thực hiện 40 tera phép tính mỗi giây.

Nhiều vệ tinh hiện nay đã thu thập được lượng lớn dữ liệu thô thông qua GPS, khí hậu, thiên văn… nhưng trong quá trình truyền tới các trạm mặt đất, nhiều dữ liệu sẽ bị mất mát. Để khắc phục hạn chế này, các công ty đã bắt đầu thiết kế các vệ tinh có khả năng “điện toán biên” (edge computing), xử lý dữ liệu thô ngay trên vệ tinh trước khi truyền xuống mặt đất. Quy trình này cho phép vệ tinh lấy năng lượng từ các tấm pin Mặt trời và tản nhiệt thải vào không gian, từ đó giảm lượng khí thải carbon.

Các vệ tinh sẽ quay quanh quỹ đạo và liên lạc với nhau bằng laser, trong đó có một vệ tinh được trang bị bộ tách sóng phân cực tia X để nghiên cứu các hiện tượng vũ trụ như bùng nổ tia gamma.

Nguồn: livescience.com

Tin đăng KH&PT số 1346 (số 22/2025)

Khoahocphattrien