Tìm ra chìa khóa giúp ngăn ngừa việc chết não

Các nhà khoa học vừa tìm ra một “công tắc siêu đẳng” trong não có thể đối phó một cách hiệu quả với bệnh Parkinson. Bước đột phá này mở ra hướng phát triển thuốc chữa bệnh, có khả năng ngăn các tế bào não không chết đi dần dần.

Bệnh Parkinson khiến não chết dần dần

Chúng ta đã biết, bệnh Parkinson là bệnh do thoái hóa hệ thần kinh gây ra. Bệnh biểu hiện đặc trưng bằng các cử động chậm chạp, cứng đờ, run và rối loạn về thăng bằng của bệnh nhân. Người bị bệnh Parkinson do bị mất các tế bào não có khả năng sản sinh chất dopamine.

Qua nghiên cứu cho thấy, bằng cách kích hoạt protein làm gia tăng năng lượng của tế bào thần kinh, não sẽ được bảo vệ khỏi sự tàn phá của tuổi già và những vấn đề liên quan đến sức khỏe.

Các nhà khoa học ở trường Đại học Leicester cho biết, một gen được gọi là ATF4 đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra bệnh Parkinson ở loài ruồi giấm.

ATF4 hoạt động như một chiếc công tắc. Nó có vai trò kiểm soát các trạm năng lượng của tế bào - gọi là ti thể, bao gồm tế bào thần kinh.

Tác giả nghiên cứu, tiến sĩ Miguel Martins nói: "Khi ATF4 có dấu hiệu giảm ở ruồi, các gen ti thể cũng giảm xuống tương ứng. Điều thú vị là, khi chúng tôi tác động lên các gen ti thể có thể gây ra bệnh Parkinson ở ruồi giấm thì chức năng của ti lạp thể được hồi phục. Chúng cũng tránh được việc mất đi tế bào thần kinh.

Phát hiện đột phá này có thể ngăn chặn hoặc trì hoãn các triệu chứng của bệnh Parkinson một cách hiệu quả. Bác sĩ Martins cho biết: "Nghiên cứu vai trò của các gen như ATF4 trong tế bào thần kinh của con người giúp giới nghiên cứu có thể phát triển các loại thuốc điều trị bệnh Parkinson. Thuốc giúp bác sĩ can thiệp vào việc suy giảm các tế bào thần kinh của bệnh nhân”.

Tại Anh, cứ 500 người thì có một người bị bệnh Parkinson. Các triệu chứng bệnh của bệnh nhân đều liên quan đến các chức năng của não bộ. Bệnh sẽ khiến não của người bệnh bị phá hủy dần dần. Mặc dù bệnh thường rơi vào những người ở độ tuổi trên 60 (mỗi năm có khoảng 10.000 người trên 60 tuổi mắc bệnh) nhưng những người dưới 40 tuổi cũng có khả năng mắc bệnh.

Các số liệu nghiên cứu ở Mỹ cho thấy, tình trạng thần kinh bất ổn do bệnh gây ra ảnh hưởng đến khoảng một triệu người lớn mỗi năm. Ba triệu chứng của bệnh Parkinson là các phần cơ thể bị run lẩy bẩy, di chuyển chậm và cơ bắp cứng, không linh hoạt.

Các loại huốc điều trị có trên thị trường hiện nay chỉ có thể đối phó với các triệu chứng của căn bệnh, như giúp bệnh nhân bớt run. Nhưng thuốc không thể chữa dứt điểm căn bệnh, hay khiến bệnh không chuyển biến xấu thêm.

Hầu hết các trường hợp bị bệnh Parkinson đều không thể làm rõ nguyên nhân. Các nhà khoa học nghi ngờ tác nhân gây bệnh có thể là do yếu tố di truyền và môi trường kết hợp lại.

Ô nhiễm không khí, giao thông và thuốc trừ sâu được sử dụng trong nông nghiệp có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Parkinson.

Tuy nhiên, điều này đến nay vẫn chưa được chứng minh. Sở dĩ có ý kiến đó là vì trong quá khứ từng có một nghiên cứu cho thấy bệnh Parkinson có thể bắt đầu từ dạ dày. Các nhà khoa học ở Viện Công nghệ California đã phát hiện sự liên quan giữa vi khuẩn đường ruột và sự phát triển của bệnh Parkinson ở chuột.