Phát hiện hạt neutrino có khối lượng đoạt giải Nobel Vật lý

Chiều 6-10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã quyết định trao giải Nobel Vật lý 2015 cho hai nhà khoa học Nhật Bản và Canada nhờ việc phát hiện hạt neutrino có khối lượng qua các dao động.

Lễ công bố giải thưởng Nobel Vật lý 2015.

Nhà khoa học nữ Takaaki Kajita, sinh năm 1959, Viện trưởng Viện Nghiên cứu vũ trụ Ray, giảng dạy tại Đại học Tokyo (Nhật Bản) và giáo sư Arthur B. McDonald, sinh năm 1943, Đại học Queen (Canada) đã cùng chia nhau phần thưởng trị giá 8 triệu sek Thụy Điển, tương đương 960 nghìn USD.

Các thí nghiệm của hai nhà khoa học đã chứng minh hạt neutrino thay đổi hình dạng. Sự biến dạng này đòi hỏi neutrino phải có khối lượng. Phát hiện đã thay đổi hiểu biết của con người về bản chất của vũ trụ.

Nhà khoa học nữ Takaaki Kajita trình bày những khám phá về sự chuyển đổi giữa hai trạng thái của hạt neutrino từ máy dò Super-Kamiokande ở Nhật Bản.

Trong khi đó, nhóm nghiên cứu tại Canada, mà đứng đầu là nhà khoa học Arthur B. McDonald, có thể chứng minh các hạt neutrino không hề biến mất trên đường từ mặt trời đến trái đất. Thay vào đó, Đài quan sát Sudbury Neutrino đã chụp được hạt này trong một hình dạng khác.

Đây là một bí ẩn mà các nhà vật lý đã phải vật lộn hàng chục năm để tìm ra. Tính toán trên lý thuyết cho thấy 2/3 số hạt neutrino đã biến mất trong các phép đo thực hiện trên trái đất. Nhưng hai thí nghiệm này cho thấy neutrino đã thay đổi hình dạng. Khám phá này dẫn tới kết luận rằng hạt neutrino có khối lượng, dù rất nhỏ.

Đây là một khám phá lịch sử đối với vật lý hạt. Sau photon, hạt ánh sáng, hạt neutrino chiếm số lượng nhiều nhất trong toàn bộ vũ trụ.

Nhà khoa học Takaaki Kajita có mặt tại lễ công bố giải Nobel Vật lý.

Phần nhiều hạt neutrino được tạo ra trong các phản ứng giữa bức xạ vũ trụ và bầu khí quyển của trái đất. Những hạt khác được sản xuất trong các phản ứng hạt nhân bên trong mặt trời. Hàng nghìn tỷ hạt neutrino đang truyền qua cơ thể chúng ta mỗi giây. Gần như không thể ngăn cản hạt neutrino di chuyển. Và nó là hạt cơ bản khó nắm bắt nhất của tự nhiên.

Hiện nay, các nhà khoa học vẫn tiếp tục thực hiện các thí nghiệm ở cường độ cao để nắm bắt các hạt neutrino và khảo sát những thuộc tính của nó. Những khám phá mới về những bí mật sâu thẳm nhất của hạt này hy vọng sẽ thay đổi hiểu biết của con người về lịch sử, cấu trúc và số phận tương lai của vũ trụ.

Theo Nhandan.com.vn