Khởi nghiệp Singapore: Tập trung nguồn lực vào các dự án công nghệ sâu

Trong thế giới tài trợ khởi nghiệp sôi động, Singapore đã tạo ra một thị trường ngách độc đáo bằng cách tập trung nguồn lực của mình vào các dự án công nghệ sâu. Trọng tâm của chiến lược này là một loạt các sáng kiến do chính phủ hậu thuẫn nhằm nuôi dưỡng các công ty khởi nghiệp trong mọi giai đoạn - từ nghiên cứu đến mở rộng toàn cầu.

Giám đốc đầu tư SGInnovate ông Hsien-Hui Tong (ngồi giữa, cầm mic) chia sẻ kinh nghiệm hỗ trợ khởi nghiệp của Singapore tại Techfest Vietnam hồi tháng 11/2024. Ảnh: Ngô Hà

Theo sát vòng đời khởi nghiệp

Trong một cuộc thảo luận gần đây tại Techfest Việt Nam hồi cuối tháng 11, ông Hsien-Hui Tong, Giám đốc đầu tư của SGInnovate, công ty đầu tư mạo hiểm do Chính phủ Singapore hậu thuẫn, cho biết, thay vì mở rộng phạm vi trên tất cả các ngành, Singapore đã lựa chọn tập trung vào các lĩnh vực công nghệ sâu, đầu tư mạnh vào việc thương mại hóa các công nghệ có sức mạnh định hình tương lai.

Lý do rất rõ ràng: Với nguồn lực hạn chế, ưu tiên của chính phủ là hỗ trợ các công ty khởi nghiệp có thể mở rộng quy mô trên toàn cầu và dẫn đầu đổi mới trong các lĩnh vực mang tính chuyển đổi.

"Chúng tôi không hỏi có nên tài trợ cho các công ty khởi nghiệp hay không, mà là nên tài trợ cho những công ty khởi nghiệp nào", ông Hsien-Hui Tong cho biết. “Chúng tôi tập trung vào các công nghệ mới nổi, thường đầy thách thức nhưng lại có tiềm năng đáng kể về lợi nhuận dài hạn.”

Là một chính phủ, Singapore hiểu rằng các nỗ lực của mình cần hướng tới những phần thách thức nhất trong không gian khởi nghiệp deep-tech - những phần mà không quỹ mạo hiểm tư nhân nào muốn chạm tới ở giai đoạn ban đầu vì chúng cực kỳ rủi ro. SGInnovate đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn mạo hiểm này bằng cách tập trung vào việc chuyển đổi nghiên cứu của trường đại học và các tài sản trí tuệ (IP) thành các sản phẩm có thể tiếp thị.

Khi các công ty khởi nghiệp tiến triển và phát triển các sản phẩm khả thi tối thiểu, các quỹ chính phủ khác, chẳng hạn như SEEDS Capital, sẽ cùng vào để cung cấp nguồn tài trợ tiếp theo nhằm giúp startup này có được khách hàng đầu tiên và mở rộng quy mô. Khi công ty khởi nghiệp phát triển lớn mạnh hơn nữa và bước vào giai đoạn tăng trưởng, các công ty đầu tư lớn hơn do chính phủ hậu thuẫn như EDBI Investments và Temasek Holdings sẽ tham gia vào.

Ông Hsien-Hui Tong giải thích, chính phủ Singapore đồng hành cùng startup trong suốt hành trình của nó, nhưng sự tham gia sẽ trở nên ít quan trọng hơn khi công ty phát triển. Tuy nhiên, điểm đặc biệt của hệ thống này là mỗi khi một công ty khởi nghiệp đến giai đoạn cần vòng tài trợ tiếp theo, chính phủ Singapore, thông qua một trong các quỹ của mình, sẽ luôn sẵn sàng hỗ trợ không chỉ về tài chính mà còn bảo đảm uy tín. Điều này rất quan trọng vì công ty khởi nghiệp không chỉ nhận vốn từ Singapore mà còn có thể thu hút đầu tư từ Mỹ và nhiều quốc gia khác trên thế giới.

“Chúng tôi muốn chứng minh với các nhà đầu tư toàn cầu rằng sẽ luôn có một quỹ tại Singapore sẵn sàng hỗ trợ và chứng thực cho các công ty khởi nghiệp đó.”, ông nói.

Đặt cược vào các công nghệ mới nổi

Nếu nhìn qua bức tranh tài trợ của Chính phủ Singapore cho các startup, có thể nhận thấy sự chồng chéo về nguồn vốn giữa các quỹ trong nhiều lĩnh vực và giai đoạn khác nhau. Một số tài trợ hoàn toàn miễn phí hoặc không hoàn lại (grant funding), trong khi những tài trợ khác lại dưới dạng góp vốn cổ phần (equity funding). Tuy nhiên trên thực tế, mỗi quỹ sẽ đều có tầm nhìn cụ thể của riêng mình.

Danh mục đầu tư của SGInnovate phản ánh cam kết đối với các công nghệ deep-tech tiên tiến có mức độ rủi ro cao nhưng tiềm năng tăng trưởng lớn. Quỹ này tập trung vào các công nghệ mới nổi như máy tính lượng tử, phản ứng tổng hợp hạt nhân, công nghệ vũ trụ, quang tử, liệu pháp tế bào và gene, protein nuôi cấy trong phòng thí nghiệm v.v - những đổi mới sáng tạo phải mất nhiều năm, thậm chí nhiều thập kỷ mới có thể được thương mại hóa rộng rãi.

Như người đứng đầu SGInnovate đã giải thích, “Chúng tôi đang tìm kiếm những đổi mới trên toàn cầu trong các lĩnh vực này vì Singapore không có tất cả các công nghệ mà chúng tôi cần”.

Triển vọng dài hạn này đã được đền đáp: Với một danh mục đầu tư hơn 80 công ty, SGInnovate đã huy động được khoảng 90 triệu đô la Singapore tiền tài trợ do chính phủ hậu thuẫn, giúp các công ty này đảm bảo thêm được gần 1,2 tỷ đô la Singapore tiền đầu tư bổ sung từ các nhà đầu tư khác. Bốn khoản đầu tư thành công nhất của SG Innovate đã trở thành kỳ lân và ba khoản đầu tư khác đã niêm yết trên sàn chứng khoán NASDAQ.

Thành công này là bằng chứng cho thấy những rủi ro liên quan đến các công nghệ mới nổi có thể mang lại phần thưởng đáng kể, đặc biệt là khi các khoản đầu tư được thực hiện sớm trong chu kỳ phát triển. “Thật tốt khi tham gia sớm khi mức định giá của các startup này còn tương đối khiêm tốn. Điều đó mang đến cơ hội tạo ra nhiều lợi nhuận gấp bội nếu ta đưa ra được các quyết định đúng đắn.” ông Hsien-Hui Tong nhận xét.

Xây dựng cộng đồng xung quanh

Tuy nhiên, tài trợ chỉ là một phần của bài toán. Một phần quan trọng khác trong thành công của Singapore là tập trung xây dựng cộng đồng xung quanh các công nghệ mới nổi.

“Điều đầu tiên chúng tôi làm là cố gắng xây dựng cộng đồng bằng cách đưa tất cả các bên liên quan khác nhau vào: các nhà nghiên cứu, người sáng lập công ty khởi nghiệp, nhà đầu tư và tất cả các công ty tham gia. Nhưng quan trọng nhất, chúng tôi cố gắng thu hút các cơ quan quản lý can dự càng sớm càng tốt, vì họ có thể đảm bảo rằng các chính sách sẽ phát triển cùng với những tiến bộ công nghệ.", ông Hsien-Hui Tong chia sẻ.

Một ví dụ điển hình về điều này là việc Singapore chấp thuận bán protein nuôi cấy trong phòng thí nghiệm, hay còn gọi là thịt nhân tạo, từ năm 2020. Là quốc gia đầu tiên trên thế giới cấp phép như vậy, Singapore đã có thể đẩy nhanh một cải tiến đáng kể trong lĩnh vực thực phẩm bởi Cơ quan Thực phẩm Singapore (SFA) đã tham gia vào nhiều hoạt động đánh giá và thảo luận ban đầu về công nghệ này. Khi thời điểm đến, cơ quan này đã có những hiểu biết sâu sắc về công nghệ và cảm thấy thoải mái với nó, do vậy họ nhanh chóng thực hiện những thay đổi cần thiết về quy định để cho phép công nghệ này ra mắt thị trường.

Theo Rest of World, Singapore hiện có khoảng mười công ty khởi nghiệp về protein thay thế và khoảng 15 startup đến từ châu Âu, Mỹ, Hàn Quốc, Israel và Hồng Kông đang cố gắng tiếp cận thị trường. Cho đến nay, chính phủ Singapore đã cam kết chi khoảng 230 triệu USD cho các protein thay thế, từ việc tài trợ đào tạo các nhà nghiên cứu đến xây dựng năng lực xử lý sinh học và các công nghệ bổ sung. Chính phủ cũng đầu tư chuyên môn công nghệ cho các cơ quan quản lý, khiến các cơ quan này có thể theo dõi việc ứng dụng và tiêu thụ thịt nhân tạo một cách an toàn. Nhìn chung, so với nhiều quốc gia khác trên thế giới, Singapore là nơi lý tưởng để thử nghiệm công nghệ thịt nhân tạo nhờ vào sự ủng hộ mạnh mẽ từ chính phủ.

“Chúng tôi đang cố gắng sao chép mô hình [xây dựng cộng đồng] này trên nhiều ngành dọc khác nhau, bao gồm năng lượng, y tế, thuốc men cũng như chất bán dẫn”, giám đốc đầu tư SGInnovate tiết lộ tại Techfest 2024.

Tìm kiếm tài năng

Dĩ nhiên, một trong những thách thức lớn nhất mà bất kỳ sáng kiến xây dựng cộng đồng nào cũng phải đối mặt là nhân tài. Các lĩnh vực công nghệ sâu và công nghệ mới nổi đòi hỏi một lực lượng lao động có trình độ chuyên môn cao mà không một quốc gia nào có thể tiếp cận được tất cả nhân tài mà họ cần.

Để giải quyết vấn đề này, Singapore nỗ lực củng cố các mạng lưới nhân tài toàn cầu, bao gồm những người quan tâm, đang tham gia hoặc được đào tạo trong các lĩnh vực này, cũng như những người đang thực hiện các nghiên cứu tiên tiến hàng đầu. Những nhân tài này sau đó sẽ được kết nối với các chuyên gia, cố vấn và ngành công nghiệp nhằm đảm bảo rằng các công ty khởi nghiệp của họ có các kỹ năng cần thiết để thành công.

“Chúng tôi đặt mục tiêu tìm kiếm và xác định nhân tài từ sớm, dù là dưới vai trò cố vấn hay thành viên đội ngũ tương lai cho các công ty khởi nghiệp”, ông Hsien-Hui Tong cho biết. “Nhân tài rất quan trọng đối với SGInnovate và tôi tin rằng đó là một trong những yếu tố chính cho phép chúng tôi phát triển quỹ và các công ty danh mục đầu tư của mình nhanh nhất có thể.”

Bài đăng KH&PT số 1324+1325 (số 52/2024+1/2025)

Khoahocphattrien