Bình dân học vụ số: Đưa công nghệ số đến từng người dân

Cuộc cách mạng chuyển đổi số đang lan tỏa mạnh mẽ trên toàn quốc, nhưng vẫn còn không ít người dân, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, người lớn tuổi, lao động nghèo chưa thể bắt nhịp kịp.

Trong bối cảnh đó, phong trào 100 ngày cao điểm “Bình dân học vụ số” được triển khai với mục tiêu phổ cập kiến thức số đến mọi tầng lớp nhân dân, nhằm rút ngắn khoảng cách số, mở ra cơ hội công bằng trong tiếp cận công nghệ, để không ai bị bỏ lại phía sau.

Đồng loạt triển khai từ cơ sở

Ngay khi tỉnh Đắk Lắk phát động phong trào “Bình dân học vụ số” (15/7 - 25/10), không khí triển khai lan tỏa nhanh chóng từ tỉnh đến thôn, buôn, khu phố. Phong trào không chỉ dừng ở các khẩu hiệu mà đi vào hành động cụ thể: Phổ cập kỹ năng số cho mọi tầng lớp, nhất là nhóm yếu thế về công nghệ.

Theo đó, cả hệ thống chính trị được huy động vào cuộc, từ chính quyền, hội đoàn thể, doanh nghiệp viễn thông đến lực lượng tình nguyện viên cơ sở. Mục tiêu trọng tâm là trang bị kỹ năng số cơ bản để người dân biết khai thác, hưởng lợi từ thành quả chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.

Tại phường Ea Kao, UBND phường đã xây dựng kế hoạch hành động rõ ràng, thành lập 3 tổ công tác và phân công trách nhiệm cụ thể cho từng lực lượng. Đặc biệt, địa phương kiện toàn 25 tổ công nghệ số cộng đồng, phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam phường, các hội đoàn thể tổ chức hướng dẫn trực tiếp người dân, từ sử dụng dịch vụ công trực tuyến đến tiếp cận các tiện ích số trong đời sống hằng ngày.

Ở xã vùng cao Xuân Lãnh, phong trào được phát động quyết liệt. Chính quyền địa phương xác định, lực lượng tiên phong phải là cán bộ, công chức, viên chức, những người hiểu chuyển đổi số trước để có thể truyền đạt lại cho bà con nhân dân. “Chúng tôi coi 13 tổ công nghệ số cộng đồng là lực lượng nòng cốt trong 100 ngày cao điểm này. Mục tiêu không chỉ là phổ cập người dân sử dụng điện thoại thông minh, mà còn giúp họ hình thành tư duy số, thói quen số để sống chủ động trong môi trường số”, Chủ tịch UBND xã Xuân Lãnh Huỳnh Anh Tuấn nhấn mạnh.

Để "không ai bị bỏ lại phía sau"

Phương châm hành động của các đội hình tình nguyện chính là “đưa công nghệ về tận tay dân”. Tại các chợ, thôn, buôn, quầy hàng, hình ảnh những đoàn viên thanh niên mang theo điện thoại tận tình hướng dẫn tiểu thương cách cài ứng dụng, quét mã QR, tra cứu thủ tục… đang trở nên quen thuộc.

Chị Lê Thị Cẩm Hương, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Đồng Xuân, cho biết, chúng tôi xác định, thanh niên phải là lực lượng đi đầu trong hành trình đưa công nghệ số đến với người dân. Đoàn thanh niên xã đã thành lập Đội thanh niên tình nguyện hỗ trợ mô hình vận hành chính quyền hai cấp và cung ứng dịch vụ công trực tuyến tại cơ sở. Cùng với đó, Đội bình dân học vụ số được thành lập như "cánh tay nối dài" của chính quyền, trực tiếp đồng hành cùng người dân ở vùng sâu, vùng xa tiếp cận công nghệ. Không chỉ hướng dẫn thao tác kỹ thuật đơn thuần, các đội hình này còn có vai trò lan tỏa tư duy chuyển đổi số, từng bước hình thành thói quen ứng dụng công nghệ vào đời sống thường ngày. Đây là cách chúng tôi thu hẹp khoảng cách số không bằng lý thuyết, mà bằng hành động cụ thể, tận tay chỉ việc.

Đoàn viên, thanh niên phường Đông Hòa hướng dẫn người dân sử dụng các ứng dụng số trên điện thoại.

Trong khi đó, tại xã Pơng Drang, “lớp học số” được triển khai ngay tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã. Khi người dân đến làm thủ tục hành chính, cán bộ và tình nguyện viên hướng dẫn từng bước, từ cách kết nối wifi, đăng ký tài khoản định danh điện tử VNeID, nộp hồ sơ trực tuyến đến quét mã QR để thanh toán. Sau hơn một tháng triển khai, xã đã hỗ trợ hơn 500 lượt người dân tiếp cận nền tảng số, trong đó phần lớn là người lớn tuổi, đồng bào dân tộc thiểu số.

Ông Y Djrên Niê, ở tổ dân phố 1 (xã Pơng Drang) cho hay: “Tôi cứ nghĩ lên xã là phải viết đơn, ký tên. Không ngờ giờ làm toàn bộ thủ tục trên điện thoại. Tôi còn được cán bộ xã hướng dẫn nhận biết tin nhắn giả, tránh bị lừa đảo nữa”.

Phong trào “Bình dân học vụ số” không nhắm đến các con số khô cứng như bao nhiêu lượt cài ứng dụng, bao nhiêu hồ sơ trực tuyến, mà tập trung vào thay đổi tư duy số, điều khó nhưng cần thiết. Bà Ngô Thị Lâm, thành viên tổ công nghệ số cộng đồng thôn Lãnh Vân (xã Xuân Lãnh) cho biết: “Chuyển đổi số không phải là chuyện ở đâu xa, mà rất gần như mua hàng, nộp tiền, gọi khám bệnh… đều có thể làm qua điện thoại. Sau tập huấn, tôi được hướng dẫn cách nói, cách làm để người dân dễ hiểu. Trong quá trình hướng dẫn, chúng tôi hướng dẫn bà con thao tác trực tiếp trên điện thoại của họ để họ làm quen dần”.

Theo Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đắk Lắk, phong trào “Bình dân học vụ số” xác định 5 kỹ năng số cơ bản cần phổ cập rộng rãi, gồm: Sử dụng dịch vụ công trực tuyến; mua sắm online; thanh toán không dùng tiền mặt; tự bảo vệ trên không gian mạng; ứng dụng nền tảng số trong hành chính công. Đây là những kỹ năng thiết yếu để người dân sống an toàn, tiện lợi và chủ động hơn trong kỷ nguyên số.

Phong trào “Bình dân học vụ số” sẽ không dừng lại sau 100 ngày cao điểm. Đây chỉ là điểm khởi đầu cho một quá trình lâu dài, trong đó, người dân không chỉ là người học mà còn là chủ thể sáng tạo, tiếp nhận và lan tỏa giá trị chuyển đổi số trong đời sống hằng ngày.

Ông Bùi Thanh Toàn, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đắk Lắk khẳng định: “Mục tiêu quan trọng nhất của phong trào không nằm ở con số, mà ở thay đổi nhận thức, hình thành thói quen số trong cộng đồng. Chúng tôi xác định đây không phải cuộc vận động nhất thời, mà là hành trình dài, đòi hỏi sự đồng hành kiên trì của cả hệ thống chính trị và tham gia chủ động của người dân.”

Báo Đắk Lắk