Anh thử nghiệm xét nghiệm máu để phát hiện hơn 50 loại ung thư

Các nhà nghiên cứu hy vọng thử nghiệm Galleri sẽ trở thành “kẻ thay đổi cuộc chơi” về chẩn đoán ung thư sớm và cứu sống nhiều sinh mạng.

Xét nghiệm máu Galleri sẽ được thử nghiệm trên 165 000 người Anh từ giữa năm 2021, phần lớn trong số họ không có dấu hiệu ung thư. Nguồn: The Guardian

Dịch vụ y tế quốc gia (NHS) - hệ thống chăm sóc sức khỏe của Anh sẽ thử nghiệm một phương thức xét nghiệm máu đơn giản có thể xác định 50 loại ung thư nhiều năm trước khi phát bệnh. Phương thức này gọi là Galleri do công ty Grail (Hoa Kỳ) phát triển. Nếu thử nghiệm này thành công, xét nghiệm máu sẽ tạo thành một cuộc cách mạng trong chẩn đoán ung thư sớm và cứu sống nhiều bệnh nhân nhờ cách xác định nhanh triệu chứng để đưa ra biện pháp điều trị phù hợp. Đây là yếu tố quan trọng làm nên sự khác biệt sống còn với người bệnh.

Xét nghiệm máu Galleri sẽ được bắt đầu từ giữa năm 2021, thử nghiệm trên 165 000 người Anh có độ tuổi từ 50-79, phần lớn trong số đó không có dấu hiệu bệnh ung thư. NHS hy vọng nó sẽ phát hiện sớm dấu hiệu của các bệnh ung thư vốn khó nhận biết và có tỉ lệ sống thấp như ung thư buồng trứng, ung thư tuyến tụy. Nếu thành công, phương thức này sẽ trở nên phổ biến vào cuối thập kỷ này.

Trong số người tham gia thử nghiệm, 140 000 người không có bất kì triệu chứng nào liên quan đến ung thư. Họ nằm trong hồ sơ của NHS và được chọn ngẫu nhiên để mời tham gia thử nghiệm. Trong vòng ba năm, những người tham gia sẽ được xét nghiệm máu thường niên để kiểm tra sự xuất hiện của các khối u ác tính. 25 000 người thử nghiệm còn lại đã được các bác sĩ xác định có dấu hiệu ung thư, chẳng hạn như có khối u hoặc tiết dịch. Họ sẽ được lấy mẫu máu, đồng thời được thực hiện những kiểm tra thông thường như chụp CT hoặc cộng hưởng từ MRI để chẩn đoán nhanh hơn.

NHS tin rằng xét nghiệm Galleri có thể giúp phát hiện bệnh ung thư sớm vài năm, trước khi chúng thực sự xuất hiện. Họ cho biết, xét nghiệm này cũng có thể xác định vị trí ung thư phát triển trong cơ thể. Nếu kết quả thử nghiệm vào năm 2023 cho thấy xét nghiệm Galleri hiệu quả, NHS sẽ tuyển thêm hàng triệu người khác để thực hiện một thử nghiệm lớn hơn nhiều vào năm 2024 và 2025.

David Prior, Chủ tịch NHS của Anh cho biết, ông hy vọng việc hợp tác với Grail sẽ giúp giảm số người chết vì ung thư ở Anh, trung bình mỗi năm gần 200 000 người. “Nhiều người trong số này được chẩn đoán quá muộn nên việc điều trị không còn hiệu quả”, ông nói. Phương thức xét nghiệm này có thể giúp NHS thực hiện cam kết tăng tỷ lệ phát hiện ung thư giai đoạn một (tức giai đoạn sớm) từ 50% lên 70%. Những bệnh nhân ung thư giai đoạn này có cơ hội sống cao hơn gấp 5-10 lần so với bệnh nhân được phát hiện ở giai đoạn bốn.

Xét nghiệm Galleri là một trong những phương thức xét nghiệm máu mới đang được phát triển để phát hiện ung thư sớm. GS Lawrence Young về ung thư học phân tử ở Đại học Warwick (Anh) nói: “Một công bố từ nhóm nghiên cứu ‘Bản đồ hệ gene ngoại bào tuần hoàn’ (tên một dự án do Grail thực hiện ở Hoa Kỳ và Canada) thử nghiệm xét nghiệm Galleri trên 6.689 người cho thấy kết quả rất đáng khích lệ với hơn 50 loại ung thư ở các giai đoạn phát triển khác nhau”.

Tuy nhiên, một số chuyên gia ung thư không tán thành về hiệu quả của xét nghiệm Galleri. GS. Paul Pharoah về dịch tễ học ung thư ở Đại học Cambridge cho rằng NHS đã vội vàng áp dụng một xét nghiệm chưa được chứng minh hiệu quả. “Xét nghiệm Galleri có thể phát hiện ung thư trong máu ở giai đoạn đầu nhưng bằng chứng cho thấy hiệu quả thấp”, Pharoah nhận xét. Một bài báo đã được công bố về thử nghiệm này cho thấy chúng chỉ phát hiện được 25% ung thư giai đoạn đầu và tỉ lệ này giảm xuống còn chưa đầy một nửa với ung thư giai đoạn cuối.

Ông Harpal Kumar, Chủ tịch của Grail ở châu Âu và cựu giám đốc điều hành của quỹ Cancer Research UK lạc quan: “Galleri là một cách xét nghiệm máu đơn giản có thể phát hiện hơn 50 loại ung thư, là một tiến bộ đột phá và có thể cứu sống rất nhiều người và mang lại lợi ích kinh tế to lớn”.

Theo Tiasang